El Sanatları | Bodrum.net.tr - Bodrum İnternette - Bodrum'un İnternet hali
bodrumbanner
El Sanatları

Bodrum el sanatları açısından çok gelişmiş bir tatil yöresi. Deri giysilerden Bodrum işi dokumalara, nazar boncuklarından gümüş takılara, iğne oyalarından dekoratif eşyalara kadar pek çok malzemeyi Bodrum çarşısından edinebilirsiniz.

Ayrıca Bodrumlu ustaların maharetli ellerinde şekillenen Bodrum işi deri sandaletler de dünyaca ünlü. Bodrum merkez ve koylarında haftanın altı günü kurulan yöresel pazarlarda Ege'ye özgü sebze, meyve ve otlardan tutun da ev eşyalarına, hediyeliklere kadar pek çok eşyayı bulmak mümkün.
Yüzde yüz el dokuması Milas kumaşları ile bunlardan yapılmış örtü ve perdeler, el boyaması Batik işi giysi ve dekoratif dokumalar bu pazarlarda satılıyor.

Bodrum süngeri de yöreye özgü diğer ürünlerden. Romanlara, filmlere konu olan çilekeş sünger avcılarının denizin derinliklerinden zorluklarla çıkardıkları süngerler ve diğer deniz kabukları da Bodrum kokusunu evlerinize taşıyacak.
Bodrum'un diğer tatil yörelerinden farkı, yerel pazarlardan ve mağazalardan edineceğiniz otantik ürünlerin yanı sıra buradaki modern alışveriş merkezlerinden büyük kentlerde bulabileceğiniz her tür markaya da ulaşma şansı yaratması.

Nazar Boncuğu

Uygarlık tarihinin hemen her döneminde insanoğlu, korkularından ve sıkıntılarından kurtulmak ya da kötü enerjiden arınmak için tılsımlı saydığı nesnelerden faydalanmıştır. Tek tanrılı dinlerde de kutsal sayılan semboller ve işaretlerin, insanoğlunu kötü enerjilerden uzak tuttuğuna inanılmıştır. Bu sembollerden hemen hemen her kültürde en çok bilineni "göz"dür.

Cam, boncuk olarak Anadolu’da ilk kez, İzmir'e gelen Mısırlı ustalar tarafından Kemeraltı’ndaki Arap Hanı’nda tasarlanmıştır. Türkler bu ustalardan öğrendikleri tekniklerle katır boncuğu yaparak sanatın gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Zaman içerisinde renkli camların üretilmesiyle boncuklara "göz" konulmaya başlanmıştır. Bu geleneği Bodrum'da cam ustaları devam ettirmektedir. Sahil kenarında bulunan tüm beldelerimizde görebilirsiniz.


Çömlekçilik

Araştırmalar, MÖ 7.000’li yıllarda Anadolu’da yapılmış olan ilk çömleklerin, sargı-dolama usulüyle elde şekillendirilip açık ateşte pişirildiğini ve Bodrum'da önemli bir seramik merkezi olduğunu ortaya çıkarmıştır.

Toprak yapısının çömlek yapımında kullanılan çömlekçi kili açısından zengin oluşu, çömlekçiliğin bu bölgede gelişmesinin en temel nedenidir. Diğer bir neden ise bölgede üretilen şarap ve zeytinyağını saklamak için kullanılacak kaplara duyulan gereksinim olmuştur.


Dokumacılık

Tüm dokuma tekniklerinin görülebildiği, Bodrum'da yöreye özgü desenleri barındıran kilimi, "atkı yüzlü seyrek motifli cicim" dokuma tekniğiyle üretilir. Zemini meydana getiren atkı ve çözgülerin çoğunlukla aynı kalınlıkta ve renkte iplikler olup deseni meydana getiren ipliklerin daha kalın olması, uygulanan desene kabartma bir görünüş verir. Bodrum yürüklerinin dokuduğu dış tarafı ilikli kilim dokuması ile karışık dokunan cicim-seccadeler bu tekniğin uygulandığı en iyi örneklerdir. Daha çok heybe, çuval, torba gibi kalın olması gereken türler bu şekilde dokunur.


İğne Oyası

Dünya literatürüne "Türk danteli" olarak geçmiş iğne oyaları, başta ipek olmak üzere pamuk ve sentetik ipler kullanılarak yapılır. Üç boyutlu bir örgü biçimi olan oyaları diğer örgü biçimlerinden ayıran en önemli özellik bunların süsleme amacıyla kullanılıyor olmasıdır. Oyalar kadın baş süslemelerinin yanı sıra sıra erkek giyiminde de kullanılır.

Bodrum kültürünün bir parçası olan iğne oyalarında genellikle manilere, türkülere konu olmuş karanfil, gül, lale gibi çiçekler işlenir. Tekli sarma ve çiftli sarma biçiminde yapılabilen iğne oyalarının tekli sarmasında önce kumaşa bastırılan iğnenin üstüne ipliğin sağdan sola doğru çevrilmesiyle bir halka oluşturulur. Bunlar belirli aralarda tekrar edilir ve zürafa denilen birinci sıra tamamlanır. İkinci sırada kök, kaya ve ara oya gibi bordürü oluşturacak motifler meydana getirilir.

Bazı yerlerde ise oyalar, kumaş ve başörtüsü kenarına yapıldığı gibi motiflerinin birleştirilmesi ile çeşitli boylarda farklı amaçlarla kullanılacak örtüleri de meydana getirir. İlçede oya yapımında kullanılan iplikler oyacılar tarafından özel olarak hazırlanır.


Ahşap Oymacılığı

Geometrik ve bitki desenlerinin yer aldığı ahşap oymacılığı sanatı, başta dinî mekânlardaki olmak üzere konaklardaki ve evlerdeki kapı, pencere, dolap kanatları, sandık, tavan ve aynaları süslemektedir.

Türk el sanatları arasında kendine özgü bir yeri olan ahşap oymacılığı, bugün Bodrum'da çok eski dönemlerde olduğu gibi aynı titizlikle yapılmaya devam edilmektedir.


Saraciye

"Kösele" olarak adlandırılan hayvan koşum takımları, kemer, silah kılıfı, mermi kılıfı, çanta gibi avcı gereçlerinin yapıldığı sanata "saraçlık";  bu işle uğraşanlara da "saraç" denmektedir.

Saraçlığın, ata verilen önem dolayısıyla, eski Türk sanatları arasında önemli bir yeri vardır. Günümüzde bu sanat, hâlâ yaşatılmakta olan geleneksel el sanatlarındandır. Bodrumlu saraçlar, tarihsel süreç içerisinde besi hayvanları ve evcil hayvanlar için de üretimler yapmışlardır.


Nalbantlık

Bodrum'da kaybolmaya yüz tutan el ve alın teri işçiliklerinden biri de nalbantlık. Yıllar önce iş yetiştiremeyen nalbantlar artık her türlü ulaşım aracı olarak atlar yerine motorlu araçların kullanılmasından dolayı zor günler geçiriyorlar.

Tüm bu el sanatlarının yanı sıra geleneksel sanatlarımızdan olan hat sanatı ve kıl testere işçiliği ve ebru sanatı bazı sanatçılarımız tarafından devam ettirilmektedir.


Kalaycılık

Kalaylama işlemi, bakır gereçlerin yenilenmesi ve bakır kapların zehirlenmeye neden olmaması adına yapılmaktadır.

Oldukça ustalık gerektiren kalaylamada, bakır kaplar önce tuz ruhuyla ardından da kumla temizlenmekte; daha sonra nişadır ve eritilmiş kalayla birlikte odun kömürü ateşinde işlenmekte; son olarak pamukla silinerek ilk günkü hâline dönmektedir.


Kalaycılık Bodrum'da, eski yöntemlerle yaşatılmaya devam edilmektedir. Bakır kazanların başta keşkek olmak üzere yemek pişirmede günümüzde de kullanılıyor olması, kalaycılığın devam ettirilmesindeki en önemli etkenlerdendir.


Urgancılık

Bağlama, düğümleme, sarma, paketleme, balyalama gibi birçok işte kullanılmakta olan urganlar, günümüzde Bodrum'da üretilmektedir. Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethederken Bodrumlu ustaların ördüğü urganlarla gemilerini Haliç'e çektirdiği rivayet edilir.


Ustalar ilk aşamada dövdükleri kendiri daha sonra tarar; taranmış kendirden “sle” denen ince ipler yapar, sle’leri topluya,  topluları urgana dönüştürür.


Urgancılık

Bağlama, düğümleme, sarma, paketleme, balyalama gibi birçok işte kullanılmakta olan urganlar, günümüzde Bodrum'da üretilmektedir. Osmanlı Padişahı Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethederken Bodrumlu ustaların ördüğü urganlarla gemilerini Haliç'e çektirdiği rivayet edilir.


Ustalar ilk aşamada dövdükleri kendiri daha sonra tarar; taranmış kendirden “sle” denen ince ipler yapar, sle’leri topluya,  topluları urgana dönüştürür.